فیلامنت

مزایا و معایب انواع فیلامنت

هر نوع فیلامنت ویژگی‌ها و محدودیت‌های خاص خود را دارد و شناخت آن‌ها به انتخاب درست کمک می‌کند. در ادامه مهم‌ترین مزایا و معایب هرکدام بررسی می‌شود.

فیلامنت PLA

مزایا:

• چاپ آسان بدون نیاز به صفحه گرم

• بدون بو و زیست‌تخریب‌پذیر

• مناسب برای کاربران مبتدی

• تنوع رنگ بسیار زیاد

معایب:

• مقاومت پایین در برابر حرارت (در دمای بالای ۶۰ درجه نرم می‌شود)

• شکنندگی در قطعات نازک

• مناسب نبودن برای استفاده‌های صنعتی

فیلامنت ABS

مزایا:

• مقاومت بالا در برابر حرارت و ضربه

• مناسب برای چاپ قطعات کاربردی و صنعتی

• قابلیت پرداخت و رنگ‌پذیری بالا

معایب:

• بوی نامطبوع هنگام چاپ

• نیاز به صفحه گرم و محفظه بسته برای جلوگیری از تاب‌خوردگی

• حساسیت به رطوبت

فیلامنت PETG

مزایا:

• مقاومت عالی در برابر رطوبت و ضربه

• چسبندگی لایه‌ای قوی

• درخشندگی بالا در ظاهر نهایی

• مناسب برای چاپ قطعات شفاف یا نیمه‌شفاف

معایب:

• ممکن است رشته‌های نازک (Stringing) در چاپ ایجاد شود

• نیاز به تنظیم دقیق دمای اکسترودر

فیلامنت TPU

مزایا:

• انعطاف‌پذیری بالا و خاصیت ارتجاعی

• مناسب برای چاپ قطعات نرم و مقاوم در برابر فشار

• دوام بالا در برابر سایش

معایب:

• دشوار بودن چاپ برای مبتدی‌ها

• نیاز به سرعت چاپ پایین

• نیاز به نازل ضد گرفتگی

نحوه نگهداری فیلامنت

فیلامنت‌ها به‌ویژه از جنس PLA، PETG و Nylon، در برابر رطوبت محیط حساس هستند.
اگر رطوبت وارد رشته‌های فیلامنت شود، در زمان چاپ صدای ترک خوردن ایجاد کرده و خروجی چاپ را ناهموار می‌کند.

برای حفظ کیفیت فیلامنت، نکات زیر باید رعایت شود:

1. فیلامنت‌ها را در کیسه‌های دربسته یا جعبه ضد رطوبت نگهداری کنید.

2. از پک‌های سیلیکاژل (ضد رطوبت) در داخل بسته استفاده کنید.

3. آن‌ها را دور از نور مستقیم خورشید یا گرمای زیاد قرار دهید.

4. پیش از چاپ، در صورت مشکوک بودن به رطوبت، فیلامنت را چند ساعت در دمای پایین (۵۰ درجه سانتی‌گراد) خشک کنید.

نگهداری اصولی، عمر مفید فیلامنت را چند برابر می‌کند و باعث می‌شود چاپ‌ها باکیفیت‌تر انجام شوند.

تأثیر رنگ و برند بر کیفیت چاپ

فیلامنت‌های رنگی، بسته به ترکیبات شیمیایی رنگ‌دانه‌ها، ممکن است رفتار متفاوتی در فرآیند چاپ داشته باشند.
به‌عنوان مثال، فیلامنت سفید معمولاً سریع‌تر ذوب می‌شود در حالی که رنگ‌های تیره مانند مشکی یا قرمز نیاز به دمای بالاتری دارند.

از سوی دیگر، کیفیت برند در چاپ سه‌بعدی نقش حیاتی دارد. برندهای معتبر، کنترل دقیق‌تری بر یکنواختی قطر، ترکیب مواد اولیه و خلوص رنگ دارند.

در جدول زیر مقایسه‌ای میان برندهای معروف فیلامنت ارائه شده است:

انتخاب فیلامنت مناسب برای کاربردهای مختلف

انتخاب فیلامنت به نوع پروژه، چاپگر و نیاز نهایی بستگی دارد.
در ادامه برای هر نوع کاربرد، پیشنهاد فیلامنت مناسب آورده شده است:

عوامل مؤثر بر کیفیت چاپ فیلامنت

برای دستیابی به خروجی دقیق و حرفه‌ای، رعایت چند عامل ضروری است:

1. دمای چاپ مناسب: دمای پایین باعث ضعف در چسبندگی لایه‌ها و دمای زیاد موجب سوختگی فیلامنت می‌شود.

2. تمیزی نازل چاپگر: هرگونه آلودگی در نازل باعث گرفتگی و توقف چاپ خواهد شد.

3. رطوبت محیط: رطوبت زیاد کیفیت فیلامنت را کاهش داده و سطح چاپ را ناهموار می‌کند.

4. کالیبراسیون دقیق چاپگر: تراز نبودن صفحه چاپ باعث چسبیدن بیش از حد یا جدا شدن لایه‌ها می‌شود.

خرید فیلامنت

خرید فیلامنت مناسب یکی از مهم‌ترین مراحل برای دستیابی به چاپ سه‌بعدی دقیق و باکیفیت است.
هرچند همه فیلامنت‌ها از نظر ظاهری شبیه به هم هستند، اما تفاوت در ترکیب مواد، یکنواختی قطر، دمای ذوب و برند تولیدکننده می‌تواند تأثیر چشمگیری در نتیجه نهایی چاپ داشته باشد.

در زمان خرید فیلامنت باید چند نکته را در نظر بگیری:

1. نوع پرینتر سه‌ بعدی:
   بیشتر چاپگرهای خانگی از فیلامنت 1.75 میلی‌متری پشتیبانی می‌کنند، در حالی که چاپگرهای صنعتی گاهی از قطر 2.85 میلی‌متر استفاده می‌کنند.

2. کاربرد مورد نظر:
   اگر هدف چاپ قطعات تزئینی یا ماکت است، فیلامنت PLA گزینه‌ای عالی است. برای قطعات فنی یا مقاوم‌تر، فیلامنت PETG یا ABS بهتر عمل می‌کند.

3. شرایط محیطی:
   در مناطق مرطوب، انتخاب فیلامنت‌های مقاوم در برابر رطوبت مانند PETG یا فیلامنت‌های بسته‌بندی وکیوم‌دار اهمیت دارد.

4. برند معتبر:
   برندهایی مانند Anycubic، Esun و Polymaker کنترل دقیق‌تری بر کیفیت تولید دارند و برای چاپ حرفه‌ای توصیه می‌شوند.

5. رنگ و ظاهر خروجی:
   رنگ فیلامنت بر جلوه نهایی چاپ تأثیر زیادی دارد. اگر هدف چاپ قطعات نمایشی است، انتخاب رنگ‌های متالیک یا شفاف پیشنهاد می‌شود.

به‌طور خلاصه، در خرید فیلامنت پرینتر سه بعدی باید توازن میان قیمت، کیفیت و نوع پروژه را در نظر بگیری.

قیمت فیلامنت

قیمت فیلامنت بسته به جنس، برند، نوع کاربرد و وزن رول متفاوت است.
بیشتر فیلامنت‌ها در بسته‌بندی‌های ۱ کیلوگرمی عرضه می‌شوند و در بازار ایران، بازه قیمتی آن‌ها بین ۲۵۰ هزار تا ۹۰۰ هزار تومان متغیر است.

در ادامه محدوده قیمتی متداول انواع فیلامنت آورده شده است:

عوامل مؤثر بر قیمت فیلامنت

عوامل مختلفی بر قیمت فیلامنت تأثیر می‌گذارند و شناخت آن‌ها باعث می‌شود انتخابی منطقی و اقتصادی داشته باشی.

نوع ماده اولیه

مواد اولیه اصلی مانند PLA و ABS ارزان‌تر از مواد ترکیبی یا تخصصی مانند Nylon و TPU هستند.

برند تولیدکننده

برندهای معتبر به دلیل کنترل کیفیت دقیق‌تر و یکنواختی قطر، قیمت بالاتری دارند، اما خروجی چاپ بهتر و دقیق‌تری ارائه می‌دهند.

وزن و بسته‌بندی

فیلامنت‌ها معمولاً در وزن‌های 500 گرمی، 1 کیلوگرمی یا 3 کیلوگرمی عرضه می‌شوند. خرید بسته‌های بزرگ‌تر معمولاً مقرون‌به‌صرفه‌تر است.

کشور سازنده

فیلامنت‌های وارداتی (به‌ویژه از اروپا و آمریکا) به دلیل هزینه حمل‌ونقل و تعرفه گمرکی گران‌تر هستند.

ویژگی‌های خاص

برخی فیلامنت‌ها دارای ویژگی‌های خاصی مثل تغییر رنگ با دما، شفافیت بالا یا ترکیب متالیک هستند که قیمت آن‌ها را افزایش می‌دهد.

مقایسه برندهای معروف فیلامنت از نظر قیمت و کیفیت

راهنمای خرید اقتصادی فیلامنت

اگر قصد چاپ زیاد داری و به دنبال صرفه‌جویی در هزینه هستی، نکات زیر کمک می‌کند تا خریدی به‌صرفه‌تر داشته باشی:

1. خرید عمده یا چند رول باهم:
   بسیاری از فروشندگان برای خرید بالای دو رول تخفیف ارائه می‌دهند.

2. استفاده از فیلامنت‌های داخلی:
   برخی تولیدکنندگان ایرانی فیلامنت‌های PLA و PETG باکیفیت و قیمت مناسب عرضه می‌کنند.

3. انتخاب برندهای میان‌رده:
   برندهایی مانند Esun و Creality کیفیت خوبی با هزینه کمتر نسبت به برندهای اروپایی دارند.

4. توجه به تاریخ تولید:
   فیلامنت‌های قدیمی ممکن است رطوبت جذب کرده باشند؛ همیشه تاریخ تولید روی بسته را بررسی کن.

تشخیص فیلامنت اصل از تقلبی

بازار فیلامنت مانند بسیاری از کالاهای الکترونیکی و صنعتی، گاهی دچار محصولات تقلبی می‌شود.
برای جلوگیری از خرید فیلامنت بی‌کیفیت، به این موارد دقت کن:

• بسته‌بندی اصلی باید دارای هولوگرام و شماره سریال باشد.

• روی رول فیلامنت باید برند، رنگ، نوع ماده و قطر به‌وضوح چاپ شده باشد.

• فیلامنت تقلبی معمولاً قطر ناهماهنگ دارد و در چاپگر ایجاد گرفتگی می‌کند.

جمع‌بندی نهایی

فیلامنت قلب چاپگر سه‌بعدی است. بدون انتخاب درست آن، حتی بهترین چاپگر هم نمی‌تواند خروجی دقیق و باکیفیت تولید کند.
شناخت ویژگی‌های هر نوع فیلامنت و انتخاب متناسب با هدف چاپ، تفاوتی چشمگیر در نتیجه نهایی ایجاد می‌کند.

اگر تازه‌کار هستی، با فیلامنت PLA شروع کن تا تجربه‌ای ساده و موفق داشته باشی.
اگر کار حرفه‌ای انجام می‌دهی یا در محیط صنعتی فعالیت داری، فیلامنت‌هایی مانند PETG، TPU یا Nylon گزینه‌ای مناسب‌تر هستند.

در نهایت، خرید فیلامنت ارزان از فروشگاه معتبر، نگهداری صحیح و استفاده از برندهای شناخته‌شده، سه عامل اصلی برای داشتن چاپی باکیفیت، مقاوم و دقیق هستند.

سوالات متداول درباره فیلامنت

فیلامنت چیست و چه کاربردی دارد؟

فیلامنت ماده‌ای پلاستیکی و رشته‌ای است که در چاپگرهای سه‌بعدی استفاده می‌شود. این رشته در دمای بالا ذوب شده و به‌صورت لایه‌به‌لایه روی هم قرار می‌گیرد تا مدل سه‌بعدی ساخته شود.

بهترین نوع فیلامنت برای شروع چاپ سه‌بعدی چیست؟

برای کاربران تازه‌کار، فیلامنت PLA بهترین گزینه است. زیرا چاپ آسانی دارد، نیازی به صفحه گرم ندارد و قیمت آن مناسب است.

آیا همه چاپگرهای سه‌بعدی با همه فیلامنت‌ها سازگارند؟

خیر. هر چاپگر سه‌بعدی از مواد خاصی پشتیبانی می‌کند. برای مثال، چاپگرهایی با نازل تمام‌فلزی می‌توانند با فیلامنت‌های مقاوم‌تر مانند ABS و Nylon کار کنند، در حالی که چاپگرهای خانگی معمولاً برای PLA و PETG مناسب‌اند.

آیا فیلامنت‌ها تاریخ انقضا دارند؟

در صورتی که فیلامنت به‌درستی نگهداری شود (در محیط خشک و دور از نور خورشید)، تا چند سال قابل استفاده است. اما اگر در معرض رطوبت قرار گیرد، کیفیت چاپ کاهش می‌یابد.

چگونه می‌توان فهمید فیلامنت مرطوب شده است؟

اگر هنگام چاپ صدای ترک خوردن شنیدی یا سطح چاپ دارای حباب و خطوط ناصاف بود، احتمالاً فیلامنت رطوبت جذب کرده است. برای رفع مشکل می‌توان آن را در دستگاه خشک‌کن مخصوص یا فر با دمای ۵۰ درجه به‌مدت چند ساعت خشک کرد.

تفاوت فیلامنت PLA با PETG چیست؟

فیلامنت PLA سبک‌تر و زیست‌تجزیه‌پذیر است، در حالی که PETG مقاومت بالاتری در برابر رطوبت و حرارت دارد. PLA برای مدل‌سازی و آموزش مناسب است، اما PETG برای قطعات کاربردی و صنعتی بهتر عمل می‌کند.

آیا فیلامنت‌ها قابل بازیافت هستند؟

بله، بیشتر فیلامنت‌های PLA و PETG قابلیت بازیافت دارند. برخی برندها حتی برنامه‌های بازیافت ارائه می‌دهند تا فیلامنت‌های استفاده‌شده دوباره به چرخه تولید بازگردند.